عوارض مصرف مدام داروهای مسکن را جدی بگیرید

درد از علائم هشداردهنده بدن است. به همین دلیل مصرف داروهای مسکن بیش از سه روز توصیه نمی‏ شود زیرا ممکن است درد ناشی از عارضه ‏ای جدی باشد. به علاوه استفاده بیش از حد از داروهای مسکن عوارض جانبی نیز به دنبال دارد. وقتی درد چکش‏وار بر سر فرود می‏‏‏‏‏ آید، وقتی دندان ‏درد امان نمی ‏دهد و هنگامی که کمردرد جهنم را جلوی چشم می‏ آورد، تنها فکر انسان رهایی هرچه سریع‏تر از این حس ناخوشایند است. در چنین مواقعی در کیف بسیاری از افراد قرص‏ های مسکن یافت می ‏شود. داروهایی چون استیل سالیسیلیک اسید ASA، پاراستامول، دیکلوفناک یا ایبوپروفن از جمله مسکن‏ هایی هستند که بدون تجویز پزشک در داروخانه‏ ها به فروش می‏ رسند. اما آگاهی از یک نکته بسیار مهم است: این مسکن‏ ها درد را موقتا التیام می‏ بخشند اما علت بروز آن را درمان نمی ‏کنند، به علاوه ممکن است عوارض جانبی در بر داشته باشند.1

وقتی درد داریم نباید قرص مسکن بخوریم ؟

به هرحال بی توجهی به علت درد و مصرف قرص مسکن برای کنترل نادرست آن یعنی پاک کردن صورت مساله …

اول باید با معاینه دقیق دلیل بروز درد مشخص و همزمان برای کنترل درد، قرص مسکن مصرف شود زیرا وقتی درد از حد گذشت، می تواند از یک علامت هشدار به یک بیماری تبدیل شود. کسانی که دچار دردهای مزمن هستند، اگر درد را کنترل نکنند، دچار تغییراتی در کورتکس مغز می شوند. در این افراد حتی وقتی عامل درد از بین رفت، بیمار همچنان درد دارد زیرا مغز تغییر پیدا کرده است. پس کنترل در کنار شناسایی علت درد لازم و ضروری است.2

اگر علت درد برایمان مشخص بود، می توانیم قرص مسکن بخوریم ؟

بله، خوردن قرص مسکن وقتی علت درد را می دانید اشکالی ندارد زیرا درد واسطه های التهابی ایجاد می کند که باعث ناتوانی می شود و بر کیفیت زندگی فرد اثر منفی می گذارد. البته در هر شرایطی هم لازم نیست برای تسکین درد قرص مسکن مصرف کرد. اما در بسیاری از موارد اصلاح شیوه ی زندگی از بروز درد پیشگیری می کند. مثلا اگر شخصی می داند با ایستادن مداوم کمردرد می گیرد، باید زمینه ی بروز درد را در خود از بین ببرد، اما اگر علت درد مشخص است و درمانی هم ندارد مثل درد هنگام عادت ماهیانه ، مصرف قرص مسکن در حد مجاز اشکالی ندارد.2

مهمترین عوارض مصرف بی رویه مسکن‌ها

حمله قلبی و سکته مغزی

 انواع مختلفی از داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی وجود دارند که برخی از آن ها همچون ایبوپروفن و ناپروکسن بدون نسخه به فروش می رسند. بیشتر این داروها در صورتی که به میزان بالایی مصرف شوند احتمال سکته قلبی و مغزی را افزایش می دهد. طبق اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا خطر مصرف این داروها از آنچه در گذشته تصور می شد بیشتر است هرچند مصرف آسپرین که برای پیشگیری از حمله قلبی کاربرد دارد، این مشکل را به همراه ندارد.

بیشتر NSAIDs به یک پروتئین کلیدی در خون متصل می شوند. آن ها به طور معمول میزان آلبومین را کاهش می دهند. این ماده از رگ ها در برابر اسپاسم و تنگ شدگی حفاظت می کند و خطر لختگی خون را کاهش می دهد. ا که سابقه بیماری قلبی ندارند با مصرف بدون تجویز این داروها با خطر فزاینده ابتلا به سکته قلبی و مغزی روبرو هستند.3

تداخل با داروهای افسردگی

مطالعات نشان می دهد برخی داروهای غیرالتهابی ضداستروئیدی به خصوص انواع ایبوپروفن ممکن است با برخی داروهای افسردگی تداخل ایجاد کنند و تاثیر درمانی آن ها را از بین ببرند. در مطالعه انجام شده روی 1500 بیمار مصرف کننده داروهای افسردگی بازدارنده های بازجذب سروتونین (SSRI) مشخص شد افرادی که از NSAIDs مصرف می کردند بیشتر در برابر داروهای افسردگی مقاوم هستند.3

نارسایی کبدی

 پزشکان به افراد مبتلا به التهاب کبدی یا نارسایی های کلیوی توصیه می کنند از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی پرهیز کنند. همچنین مبتلایان به هپاتیت، سیروز کبدی یا مبتلایان به نارسایی کلیوی به طور کلی نباید از این داروها مصرف کنند.3

زخم

نتایج برخی مطالعات حاکی از آن است که مصرف بدون نسخه NSAIDs به خصوص آسپرین موجب بروز زخم در معده و روده کوچک می شود. مطالعه انجام شده در سال 2010 نشان داد خطر بروز مشکلات معده یا روده کوچک در مصرف کنندگان این داروها نسبت به افراد دیگر چهار برابر بیشتر است.

به اعتقاد پزشکان، مبتلایان به بیماری های قلبی، کبدی و کلیوی باید نسبت به مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هوشیارتر و محتاط تر باشند. این افراد برای تسکین درد می توانند با نظر پزشک از داروهای مسکن دیگر مصرف کنند. با این حال برای اکثر افراد خطر مصرف این داروها به قدری ناچیز است که استفاده هر از گاهی از آن ها بلامانع است.3

بروز مشکلات گوارشی

شایع‏ترین عوارض جانبی داروهای مسکن ضد التهاب چون ASA، دیکلوفناک، ایبوپروفن و ناپروکسن ناراحتی‏ های گوارشی است. مصرف بی ‏رویه این داروها ممکن است باعث ایجاد ورم معده شود یا خطر خونریزی معده را دو تا چهار برابر افزایش دهد که علائم آن وجود خون در مدفوع یا در استفراغ است. در چنین مواقعی پزشک مصرف همزمان مسکن را به همراه داروهای محافظ معده توصیه می‏ کند.1

سردردهای ناشی از مصرف دارو

مصرف مسکن‏ها در بلندمدت ممکن است خود باعث بروز سردرد شوند، به همین جهت گفته می‏شود زمانی که شخص دردمند برای تسکین خود از ضد درد‏‏ها استفاده می ‏کند در یک دور باطل گرفتار می ‏شود. از این رو افرادی که برای مدت طولانی از این مسکن‏ ها استفاده می‏ کنند باید از چنین عوارضی آگاهی داشته باشند. در آخر، اصلی که باید در مصرف این مسکن‏ ها رعایت شود: «تا حد امکان کم و فقط به اندازه‏‏ای که لازم است مصرف شود.» بدین ترتیب از بروز مشکلات پیشگیری خواهد شد.1

راهکار های مدیریت کاهش عوارض

مصرف بیش از سه روز ممنوع

علم پزشکی مخالف این نیست که فرد هنگام بروز درد کوتاه‌مدت با بلعیدن یک مسکن از درد نجات پیدا کند، اما چنانچه درد ادامه یابد نباید به‌طور خودسرانه بیش از سه روز متوالی از مسکن‏ های بدون نسخه استفاده کند. درد یک علامت هشداردهنده است که نشان می‏ دهد در یکی از نقاط بدن مشکلی وجود دارد. روی سطح پوست یا ارگان‏ های بدن سنسورهایی وجود دارند که در اصطلاح پزشکی به آن ناسی‌سپتور می‏ گویند. این گیرنده‏ های حسی به‌طور بالقوه باعث انتقال پیام محرک ‏های دردزا به نخاع و مغز می‏ شوند و بدین طریق است که ما درد را حس می ‏کنیم. گیرنده ‏های درد در برابر مواد شیمیایی خاص، فشار بالا، گرما و سرما واکنش نشان می ‏دهند.1

مصرف فقط هنگام بروز دردهای خفیف یا نیمه حاد

مسکن ‏های بدون نسخه برای دردهای خفیف یا نیمه حاد مجاز هستند. این داروها اگر در حد اعتدال و به‌طور موقت مصرف شوند قاعدتا مشکلی برای افراد سالم به وجود نمی ‏آورند. با این حال افراد باید علاوه‌ بر تعداد روزهای مصرف توجه داشته باشند که از بالاترین میزان مجاز مصرف فراتر نروند زیرا در غیر این صورت امکان بروز عوارض جانبی وجود دارد.1


پی نوشت:
1.www.donya-e-eqtesad.com
2.www.rastineh.com
3.www.namnak.com